Krzyżowa dźwignia na ramię (Ude-hishigi-juji-gatame)
Krzyżowa dźwignia na ramię (Ude-hishigi-juji-gatame)
Ude-hishigi-juji-gatame jest jedną z najbardziej efektownych i "medialnych" technik dźwigni spośród wszystkich dźwigni w judo. Można ją spotkać przykładowo w wielu produkcjach filmowych, lecz także poprzez zastosowanie tej techniki kończy się wiele walk.
Tłumaczenie nazwy ude-hishigi-juji-gatame na język polski to "krzyżowa dźwignia na ramię", jednakże jest to tłumaczenie uproszczone. Ude oznacza "ramię", katame to obezwładnięcie (zgłoska "k" udźwięcznia się do "g" - wynika to z gramatyki języka japońskiego), jednakże pozostałe dwa słowa z nazwy tej techniki wymagają nieco więcej wyjaśnienia. Słowo juji dosłownie oznacza znak liczby dziesięć; liczba ta w zapisie w języku japońskim to dwie kreski krzyżujące się pod kątem prostym (十), które przypominają krzyż - a zatem określenie "znak liczby dziesięć" oznacza po prostu "krzyż". Najwięcej uwagi wymaga przetłumaczenie słowa hishigi - w języku japońskim, jakiego używa się na codzień, słowo to jest nader rzadko wykorzystywane. Ponadto, w języku polskim nie znajduje się dokładne tłumaczenie tego słowa, jego znaczenie można przybliżyć obrazowo: jeśli weźmiemy gałązkę lub inny kawałek drewna - na przykład patyk - następnie chwycimy ten przedmiot za oba końce i zaczniemy do wyginać, to ostatecznie gałązka czy patyk się złamie. Takie wyginanie po japońsku nazwalibyśmy właśnie hishigi, a więc jest to próba zgięcia przedmiotu w kierunku przeciwnym do naturalnego.
Zastosowanie słowa hishigi w nazwie tej techniki ma na celu podkreślenie zasady działania dźwigni: ude-hishigi-juji-gatame jest techniką, w której staw łokciowy zgina się w kierunku przeciwnym do naturalnego i w żadnym innym; dotyczy to również możliwości obrotu w stawie łokciowym.
Dźwignię ude-hishigi-juji-gatame można zakładać w wielu różnych konfiguracjach ułożenia partnerów. W celach demonstracyjnych przyjmuje się, że uke leży na plecach, a tori przyklęka przy jednym z jego boków. Następnie uke ręką bliższą tori próbuje uchwycić kołnierz partnera, na co tori reaguje ręką znajdującą się dalej głowy ukego poprzez uchwyt jego dłoni. Następnie tori za uchwyconą rękę podciąga partnera w górę, po czym przekładając swoją nogę nad głową ukego siada przy jego boku i natychmiast kładzie się na plecy. Należy zwrócić uwagę, aby łokieć trzymanej ręki partnera znajdował się nad linią bioder tori patrząc z perspektywy jego głowy (czyli aby łokieć nie był schowany pomiędzy udami), a kciuk dłoni ukego był skierowany ku górze. Ostatnim działaniem tori jest pociągnięcie trzymanej ręki partnera w dół ewentualnie pomagając sobie podniesieniem własnych bioder.
W momencie zaciągania dźwigni uke - czując dyskomfort lub ból - powinien się poddać; nie zaleca się próby "przetrwania" dźwigni, gdyż brak poddania się może zasugerować tori błąd w technice i w dalszej perspektywie prowadzić do prób jej poprawienia, co może skutkować złamaniem ręki w stawie łokciowym.
Y. Yamashita (10.dan): Nie ma końca w uczeniu się Judo.
Judopedia, podobnie jak nauka judo, również stale się rozwija. Zapraszamy do częstych odwiedzin, a zawsze znajdzie się coś nowego.
INFO: Judopedia nie jest alternatywnym sposobem nauki judo, a jedynie pomocą dydaktyczną dla zawodników i trenerów. Nic nie zastąpi udziału w treningach i ćwiczeń na macie.